Het geschonden geweten

Plaats van handeling is Mexico. De machthebbers van het land hebben de kerk verboden. Priesters werden verdreven of vermoord. Met uitzondering van één. 

Deze priester, die zich toen jaar lang in wouden of moerassen wist te verbergen, is de hoofdpersoon van dit boek. Opgejaagd door enerzijds zijn vervolgers, en anderzijds zijn eigen zwakheden - men noemt hem de whiskypriester - komt hij tot een resoluut besluit.
Tjerk de Reus verzorgt de inleiding op deze everseller.  

Zowel stilistisch als psychologisch een absoluut meesterwerk. 

Eerder verscheen in de serie - Christelijke klassieken, De geweldenaars van Flannery O'Conner.

Recensie

Zonde en heiligheid
Het geschonden geweten - in het Nederlands voor het eerst in 1948 verschenen - van de rooms-katholieke schrijver Graham Greene (1904-1991) is een roman over een aan de drank verslaafde priester die in de jaren dertig van de twintigste eeuw door het communistische regime van Mexico wordt opgejaagd en uiteindelijk geëxecuteerd.

In een zakelijke en tegelijkertijd geladen stijl worden de belevenissen en gevoelens van een voortdurend op de vlucht zijnde naamloze priester beschreven. De vlucht doet hem belanden in dorpen waar hij op verzoek van de inwoners de biecht afneemt en de mis opdraagt, maar onwaardig als hij zich vanwege zijn drankzucht en een vroegere sexuele misstap voelt doet hij dit met een geschonden geweten. In onbarmhartige zelfanalyse geeft hij tegenover zichzelf en God rekenschap van zijn mislukking als priester, maar in deze mislukkeling, zo schrijft Tjerk de Reus in een kort maar instructief nawoord, worden de contouren van een heilige zichtbaar. Biijvoorbeeld wanneer hij in de gevangenis het allerlaagste werk doet of met gevaar voor eigen leven vanuit een naburige staat, waar hem vrijheid wenkt, terugkeert naar Mexico om bij een stervende de biecht af te nemen

Deze klassiek geworden roman, bevolkt met eenzame en angstige mensen die van zichzelf en hun medemens vervreemd zijn, blijft een treffende literaire verbeelding van het menselijk tekort,beter gezegd: van het probleem van de zonde. Tot slot moge nog worden gewezen op de boeiende dialogen tussen de priester en de sympathiek getekende communistische luitenant waarin christendom en communisme met elkaar geconfronteerd worden.

O.W. Dubois
November 2011